Vlaams regeerakkoord: milieu- en omgeving

Het volledige regeerakkoord van de nieuwe Vlaamse regering werd op 1 oktober 2019 vrijgegeven. Belangrijke thema’s op milieu- en omgevingsvlak zijn onder andere: ruimte, circulaire samenleving, handhaving en omgevingskwaliteit.

Ruimte

Concreet wenst de Vlaamse Regering het huidig geldende Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV)  om te zetten naar een Beleidsplan Ruimte Vlaanderen (BRV) dat het toekomstig ruimtelijk beleid vorm zal geven. De strategische visie hiervoor werd reeds in juli 2018 goedgekeurd. Met dit beleidsplan streeft men naar de strategische doelstelling om tegen 2040 het bijkomend gemiddeld dagelijks ruimtebeslag te hebben teruggedrongen tot 0 hectare.

De Vlaamse strategische adviesraad voor ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed (SARO) en de Milieu- en Natuurraad van Vlaanderen (MINA) zullen vervangen worden door een Omgevingsraad die qua advisering complementair is aan de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV).  

Circulaire samenleving

Om beter te kunnen voldoen aan de behoeften van grondstoffen en water zal er worden gestreefd naar een maximale circulaire economie. Er wordt ruimte geboden tot experimenteren en het implementeren van innovatieve businessmodellen. De concrete acties die voorzien zijn, zijn investeringen in robuuste watersystemen die dienen om zowel waterschaarste als wateroverlast te vermijden. Dit wordt aanzien als gedeelde verantwoordelijkheid waarbij iedereen op zijn niveau maatregelen moet nemen om meer hemelwater te bufferen, gebruiken en infiltreren. Alsook om de nadruk te leggen op slim waterverbruik, waterbesparing, het sluiten van waterkringlopen en op het gebruik van alternatieve waterbronnen. 

Tevens in het kader van een efficiënter energiebeleid zal er worden gestreefd naar meer hergebruik en recyclage van waardevolle grondstoffen, beperkings- en verbodsmaatregelen voor wegwerpartikelen en toepassing van microplastics, efficiëntere toepassingen van meststoffen (zoals fosfaten). In de bouwsector worden circulaire en modulaire gebouwen gestimuleerd.

Investeringen in de realisatie van voorvergistingsinstallaties bij GFT-compostering zullen worden gestimuleerd. Anderzijds wenst men zich voor te bereiden op een gefaseerde afbouw van afvalverbranding. 

 Handhaving

Met als doel een geloofwaardig omgevingsbeleid wordt de prioriteit van de omgevingshandhaving gelegd bij het opsporen van onvergunde activiteiten en bij de grootste risico’s met de grootste milieugevolgen. Hiertoe wenst de regering een methodologie van risicoanalyse te ontwikkelen. De focus zal bovendien verschuiven van een repressieve naar een preventieve handhaving om het hoofddoel, namelijk het naleven van de regelgeving en niet het uitdelen van sancties, te kunnen bereiken. Dit laatste wordt in het akkoord “compliance promotion” genoemd. 

De uitvoerende taak van de Vlaamse Hoge Handhavingsraad voor Ruimte en Milieu (VHRM) wordt overgeheveld naar het Departement Omgeving. 

Omgevingskwaliteit

De Vlaamse regering wenst de omgevingskwaliteit te verbeteren door onder meer in te zetten op verbetering van de luchtkwaliteit door het zorgen voor een uniform kader voor de steden en gemeenten die kiezen voor een lage-emissiezone. Er zal tevens een uitfasering van vervuilende verwarmingstoestellen gestimuleerd worden en de vervangingspremie voor kachels zal worden afgeschaft. 

Het asbestafbouwplan wordt verder uitgevoerd met als focus verwijdering van risicovol asbest met prioriteit voor de kwetsbare doelgroepen zoals scholen, kinderkribbes en ziekenhuizen.